Graham Masterton

O „Kostnicy” mówi się, że jest jedną z wizytówek Grahama Mastertona. To  właśnie za tą powieść autor dostał wyróżnienia literackie, podobnie jak za „Tengu”. A jaki jest punkt widzenia zwykłego czytelnika? Otóż moim zdaniem, przed przeczytaniem „Kostnicy”, trzeba najpierw przeczytać kilkadziesiąt innych współczesnych horrorów, aby w pełni docenić jej piękno.

Ktoś kto zacznie swoją przygodę z horrorem od tej książki – poczuje niedosyt. Ktoś kto do niej wróci po latach – podziękuje za nią Mastertonowi. Czemu? Bo „Kostnica” to jedna z tych powieści o których śmiało można powiedzieć, że reprezentuje prawdziwy horrorowy „oldschool” fabularny, za którym przecież wszyscy tęsknimy, czytając niektóre co bardziej pokręcone powieści stojące w dniu dzisiejszym w księgarni na półce z napisem „horror”. Jak więc rysuje się fabuła?

John Hyatt to przeciętny facet – znudzony, niepozorny, przejawiający objawy poczucia humoru pracownik wydziału sanitarno-epidemiologicznego w San Francisco. Największym jego dotychczasowym problemem były kobiety, a w zasadzie ich brak, a także szczury albo robaki zamieszkujące domostwa amerykanów. Tym właśnie zajmował się John. Pewnego dnia jego biuro odwiedza starszy mężczyzna, który ma na zawsze zmienić życie Johna…

Mężczyzna ten stwierdza nagle, że jego dom ma również problem – nie są to jednak gryzonie albo insekty. Staruszek twierdzi że jego dom… oddycha. Po wstępnym okresie negacji, który przecież musi nadejść u każdego głównego bohatera horrorów Mastertona, John postanawia odwiedzić dom starszego pana i na własne oczy i uszy przekonać się że coś jest nie tak. W starym domu odradza się jeden z najpotężniejszych demonów indiańskich, a robi to w sposób, który dla czytelnika z pewnością wyda się co najmniej zaskakujący.

Nie zdradzając większej ilości szczegółów można stwierdzić że główny bohater kilku przyjaciół straci, kilku zyska, a sam przeżyje największy koszmar w swoim życiu. Wobec zagrożenia jakim jest potężny indiański demon, John będzie musiał skorzystać z pomocy swojej byłej dziewczyny – oczywiście interesującej się okultyzmem pracownicy księgarni, dzielnego lekarza, a także indiańskiego szamana – potężnego, ale łudząco podobnego do Śpiewającej Skały z serii „Manitou”.

Autor świetnie porusza się w sferze legend i mitów czerwonoskórych. Oprócz omawianej powieści, do tematu tego nawiązywał między innymi w „Manitou” czy drugiej części serii „Rook” – „Kły i pazury”. Śmiało można stwierdzić, że Masterton i Indianie to recepta na sukces. A sukcesem tej powieści jest jej magia, siła przyciągania i treść, która zaspokaja nasze żądze dobrego, ramowego horroru. Tak jak wolimy kino grozy z lat 70tych i 80tych, tak wolimy „wczesnego” Mastertona z jego „Kostnicą”.

„Wkraczasz do kostnicy na własne ryzyko”… ale wyjdziesz usatysfakcjonowany. O ile w ogóle wyjdziesz…

 

Autor recenzji: Piotr Pocztarek
Wydawnictwo: Amber
Rok wydania: 1991
Liczba stron: 223
Format: 11 x 19
Ocena recenzenta: 9/10

Szatańskie włosy wydane w 2004 roku to krótka powieść grozy (nowela)  angielskiego pisarza Grahama Mastertona. Urodzony w Edynburgu literat po raz kolejny zaskakuje odmiennym niż dotychczas stylem i nagłymi zwrotami akcji. Szatańskie włosy ma, jak większość książek Mastertona, precyzyjnie dobraną cechę – wprowadza czytelnika w naturalne otoczenie. Akcja nie dzieje się w magicznym zamku, na odległym wzgórzu, za którym mroczne niebo przedzierają znienacka błyskawice. Bohaterkę – Kelly O’Sullivan – poznajemy jako uczennicę w salonie fryzjerskim. Większość czytelników sięga po tę krótką książkę ze względu na przyciągającą uwagę okładkę. Zapewne po takiej oprawie należałoby oczekiwać czegoś więcej… Jak już zdążyłem się zorientować zagorzali fani Mastertona odkładają ją z ostrymi słowami krytyki. Uważni czytelnicy innych autorów powieści grozy, takich jak Stephen King, Łukasz Orbitowski, czy Dean Koontz kiwają z podziwem głową – jest to lekka książeczka z niczego sobie klimatem. Choć na początku byłem sceptycznie nastawiony do Szatańskich włosów (nie poleciłbym przyjacielowi chcącemu rozpocząć przygodę z Mastertonem), reakcje czytelników zaskoczyły mnie i postawiły ten tomik w zupełnie innym świetle.

Wspomniana Kelly pracuje dla słynnego stylisty Simona Crane’a. Choć praca wcale nie dodaje blasku monotonii jej życia, dziewczyna wkłada w nią wiele serca (to sposób pozyskania funduszy na studia weterynaryjne). Jej obowiązki to po prostu: sprzątanie salonu i wynoszenie toreb z włosami do piwnicy. Od samego początku Masterton wprowadza ciekawe elementy grozy. Tym razem nie są to obrzydliwe sceny morderstw, jak w poprzednich powieściach. Atmosferę horroru rozgrzewają, od pierwszych stron, niepokojące Kelly głosy dochodzące z piwnicy. W otoczeniu przyszłej fryzjerki zaczynają wkrótce dziać się niesamowite rzeczy. W niewyjaśnionych okolicznościach ginie stylista z którym Crane miał konflikt, oraz kobieta, która odmawiając sprzedaży mieszkania, uniemożliwiła rozwój interesu.

Ofiarą tytułowych szatańskich włosów stała się bohaterka omawianej książki. Wprawny czytelnik dostrzeże kolejny niespotykany wcześniej fakt. Bohaterowie horrorów Mastertona zazwyczaj są bardziej realistycznymi i swojskimi wersjami Supermena, lub Batmana walczącymi ze złem w obronie wartości wyższych. Co jednak, kiedy bohaterka wydaje walkę swojej własnej ciemnej stronie, która ujawnia się po odkryciu niezidentyfikowanych włosów na jej ramieniu?

Ano, mniej pozytywny jest fakt, iż w niedługim czasie – szybko po pozbyciu się tajemniczego znamienia – Kelly zamierzy się na potwora i rozpocznie się wyścig na śmierć i życie. (Wyjątkowo okropną śmierć, jak to u Mastertona bywa…)

Powyższy akapit zwróci naszą uwagę na niezwykle ciekawie splatające się wątki powieści. Wiele krytyków twierdzi, iż angielski autor ma problemy z zakończeniami. Nie mylą się zupełnie. Dobra powieść i niezbyt udana basta. Kończące wszystko wyjaśnienia są zazwyczaj horrendalnie niewiarygodne, bądź gubią po drodze logikę wydarzeń.

Tym razem autor postanowił historię tytułowych włosów przybliżać stopniowo. Pierwszą część układanki zdobywamy podczas końcowej fazy pozbycia się uciążliwego dla Kelly O’Sullivan brzemienia. Nieoczekiwaną pomoc przynosi miejscowa dziwaczka, częsta klientka salonu Simona, pani Paleforth. Zbliżając się do punktu kulminacyjnego, dopełnienie łamigłówki znajduje Ned – przystojny chłopak interesujący się całkiem urodziwą bohaterką. Znajduje w Internecie wiele informacji przybliżając genezę powstania tajemniczego rytuału. Oboje domyślają się do jakich celów szatańskie włosy mogą zostać wkrótce użyte. Za wszelką cenę chcą udaremnić plany bestii na którą natrafili…

Szatańskie włosy skończyłem w jeden wieczór i w momencie otoczyła mnie dziwna aura niezaspokojenia, gdyż odczułem bardzo wyraźnie, iż książka jest za krótka. Nie mówiąc o dość banalnej fabule, pominięciu niektórych interesujących wątków i dość fasadowych wyjaśnieniach nadprzyrodzonych zjawisk był to zupełnie inny Masterton, niż ten z którym do tej pory miałem do czynienia. Oczywiście panował tu niesamowity mastertonowski nastrój z wygrawerowanym charakterystycznym humorem, lecz pominięto niekiedy przesadzone dramatyzmem krwawe sceny, i te z niesmacznym czasami wątkiem erotycznym.

Kolejnym faktem, który w ocenie wielu odbiorców uznaje za niepozytywny jest drogą jaką Masterton podchodzi do przestraszenia czytelnika. Wielu mówi, że ta książka jest po prostu: „zupełnie nie straszna”. Po drugim podejściu do pozycji mimo wszystko spodobało mi się podejście autora, rozbudzające bardziej poczucie grozy niż obrzydzenia. Ta króciutka książka posiada niecodzienny klimat. Wielu fanów twórczości angielskiego pisarza miało już do czynienia z tą nowelką. Pozostaje zaprosić mi innych miłośników horroru do przeczytania książki. Krótka, rzetelna propozycja na letni wieczór. Jeżeli nie spodobała wam się – przepraszam i zapewniam: nie rezygnujcie z Mastertona. Jeden z najlepszych twórców horrorów ostatnich lat…

Autor recenzji: Dominik Krzemiński
Wydawnictwo: Albatros
Rok wydania: 2004
Liczba stron: 176
Format: 12,5 x 19,5
Nr ISBN: 8373591265

Zachęcam do lektury całkiem ciekawej recenzji powieści KOSZMAR, którą dla Nowej Gildii popełnił Henryk Tur.

Oto link: http://www.literatura.gildia.pl/tworcy/graham_masterton/koszmar/recenzja

Kiedy po raz pierwszy zetknąłem się z „Czarnym Aniołem”, będąc jeszcze podlotkiem, zafascynował mnie wykreowany przez Mastertona brutalny horror, który z jednej strony był tak bardzo bliski i ludzki, a z drugiej odległy i nierealny. Po latach, kiedy wróciłem do tej książki, znając niemalże na pamięć całą bibliografię Grahama Mastertona, a także zasady rządzące gatunkiem, musiałem niestety swój pogląd zweryfikować. W tym starciu powieść Grahama Mastertona straciła trochę na wartości.

Bohaterem powieści jest policjant z San Francisco, Włoch, Larry Foggia. Szczęśliwy mąż i ojciec prowadzi sprawę brutalnego seryjnego mordercy, który według tajemniczego, rytualnego klucza dopuszcza się coraz bardziej makabrycznych zabójstw na całych rodzinach.
 
Przeznaczeniem Larry’ego jest rozwiązać zagadkę, stając jednocześnie twarzą w twarz ze swoim największym koszmarem. Oczywiście jak to zazwyczaj u Mastertona bywa, zanim główny bohater trafi do celu, spotka się z duchami, spirytystami, ekspertami w dziedzinie czarnej magii i stworami rodem z piekła. Co wyróżnia fabułę tej powieści na tle innych? Tym razem owe stwory rodem z piekła są bardziej absurdalne i groteskowe niż kiedykolwiek wcześniej. Bo jakże inaczej nazwać papugę z na wpół ludzką twarzą, czy kobietę wyglądającą jak chodzący balon z mięsem w środku…

U Mastertona, jak u Hitchcocka – historia zaczyna się trzęsieniem ziemi. Potem jednak napięcie zamiast rosnąć – opada. Pierwszy rozdział jest kunsztownym i przerażającym popisem wyobraźni pisarza, który zdaje się znać pierwotne lęki każdego człowieka i opisać je w taki sposób, że w każdej chwili chce się zaprzestać czytania. Niestety, zaraz potem dajemy się zjeść prostej i absurdalnej fabule, w której nawet psychologia postaci trochę szwankuje. Główny bohater jest niewiarygodny, fanatyczny morderca wydaje się być miły, grzeczny i dobrze wychowany a sama fabuła miejscami jest mało logiczna. Poparte jest to często niespójnymi dialogami, co być może jest po części winą tłumaczenia w tym wydaniu –  muszę przyznać, że bardzo ciężko było mi przebrnąć przez zdania przełożone przez tłumacza.
 
„Czarnego Anioła”  warto przeczytać dla pierwszego rozdziału, a także dla – uwaga – zakończenia. Tak, tak, to nie pomyłka – u Mastertona zdarzyło się solidne, zaskakujące zakończenie, oparte na całkiem udanym pomyśle i rozwiązaniu akcji. Niestety to trochę za mało by przyznać wysoką ocenę…

 

Autor recenzji: Piotr Pocztarek
Rok wydania: 1991
Wydawnictwo: Amber
Liczba stron: 320
Format: 11 x 19
Ocena recenzenta: 6/10

„Ze starych butelek pochodzą stare prawdy”

Kiedy po raz pierwszy czytałem „Dżinna” kilka lat temu, nie przypadł mi do gustu. Pomyślałem wtedy że jest krótki, prosty i mało przerażający. Teraz, gdy po latach ponownie podszedłem do lektury tej jednej z pierwszych powieści  Grahama Mastertona, moje spojrzenie zmieniło się diametralnie.
 
Harry Erskine to sztandarowy bohater wykreowany przez Mastertona, uczestnik makabrycznych wydarzeń spowodowanych przez indiańskiego szamana Misquamacusa w serii „Manitou”. Pisarz tylko raz w swojej karierze użył znanej czytelnikom z jednego cyklu postaci na potrzeby innej książki, a zrobił to właśnie w „Dżinnie”. Tym razem Harry musi stawić czoło najpotężniejszemu demonowi wywodzącemu się z mitologii perskiej.

Książka ta jest wariacją na temat legendy o Ali Babie i Czterdziestu Rozbójnikach, utrzymaną oczywiście w konwencji horroru. Prastary duch ukryty w magicznym dzbanie znajdującym się w posiadłości dziadka głównego bohatera, postanawia zakosztować wolności, całkowicie przy okazji ściągając na Harry’ego i jego przyjaciół same nieszczęścia.

Interpretacja perskich legend wypada Mastertonowi bardzo przyzwoicie. Zlepek starych mitów i podań zmiksowany został tu w przystępnie podaną  historię umieszczoną w czasach współczesnych.

Oprócz genialnego Harry’ego Erskine’a mamy tu raczej typowy zestaw postaci : silna kobieta skrywająca tajemnicę, uczony stanowiący autorytet w walce z demonem, niepozorną postać potrafiącą sporo namieszać w fabule i obrzydliwego demona, który w końcu i tak daje się pokonać. Książkę jednak czyta się przyjemnie, głównie ze względu na bardzo zabawne dialogi i interesującą fabułę . Finał, jak przystało na Mastertona jest trochę za szybki. Powieść mogła by być dłuższa i bardziej rozbudowana, a wydaje się być kończona na szybko.

„Dżinna” polecam fanom powieści Grahama, ludziom interesującym się legendami Dalekiego Wschodu, a także tym, którzy mają jeden czy dwa wolne wieczory na dynamiczną, ciekawą powieść z gatunku horroru.

 

Autor recenzji: Piotr Pocztarek
Wydawnictwo: Amber
Rok wydania: 1990
Liczba stron: 188
Format: 11 x 19
Ocena recenzenta: 8/10

Z kolejną niezłą recką, tym razem ZAKLĘTYCH, można zapoznać się odwiedzając serwis Carpe Noctem.

Oto link: http://carpenoctem.pl/pages/zakleci_r.htm. Autorem tekstu jest Marcin Król.

Na serwisie Horror Online pojawiła się właśnie nowa recka ANIOŁÓW CHAOSU. Oto link: http://horror.com.pl/books/recka.php?id=377. Autorem tekstu jest Mario.