Graham Masterton powiedział kiedyś, że postać Jima Rooka posiada cechy charakteru, którymi on sam się wyróżnia. Luzackie podejście do życia, poczucie humoru, zamiłowanie do literatury, otwartość wobec ludzi i otaczającego świata – to tylko niektóre te cechy. Cechy, którymi Rook epatuje od pierwszej części cyklu „Rook” aż po część… szóstą, czyli „Ciemnię”. Inaczej sprawa ma się z najnowszą powieścią ze wspomnianej serii: „Złodziejem dusz”, która właśnie ujrzała światło dzienne za sprawą wydawnictwa Albatros. W tejże części bohater jest inny, co natychmiast rzuca się w oczy i stanowi nie lada zagwostkę. Dlaczego Rook się zmienił i w jaki sposób? I czy Masterton wciąż tworzy tego bohatera na swoje podobieństwo? Ot, pytania! Na ostatnie, niestety, nie znam odpowiedzi, ale nad dwoma poprzednimi można otwarcie podyskutować.
Tryskający humorem, przesympatyczny nauczyciel języka angielskiego w szkole dla dzieci z lekka zacofanych społecznie w „Złodzieju dusz” ani nie tryska humorem ani nie jest zbytnio sympatyczny, a już na pewno nie okazuje „dobrego serca” uczniom w swojej klasie. Co zadziwia, jest opryskliwy, nierzadko chamski i kompletnie umęczony swoją robotą. To pierwsza rzecz, na jaką zwróciłem uwagę w tej skądinąd przyzwoitej książce. Zadziwiające jest to, w jaki sposób Rook zwraca się do swoich uczniów oraz jaką postawę przyjmuje wobec posady nauczyciela. Krótko mówiąc: zdaje się mieć to wszystko w pompce. Jeszcze w „Ciemni” jawił się jako zupełnie inny facet. Teraz coś go wyraźnie gnębi i choć w powieści tak naprawdę nie rysuje się konkretna odpowiedź, co jest przyczyną takiego stanu rzeczy, wiemy przecież, że kolejne części serii już powstają i pozostaje czekać na „wyjaśnienia”. Masterton zastosował swego rodzaju trik? Puścił oczko do czytelnika? Miejmy nadzieję, bo takie, a nie inne zachowanie Rooka jest co najmniej zastanawiające.
Zacząłem od kwestii postawy bohatera, gdyż dręczy mnie ona niemiłosiernie. Rook nie jest już tym samym człowiekiem. Z jednej strony chciałoby się rzec, że to szkoda, a z drugiej… Z drugiej potrafię to zrozumieć. W końca facet mógł wreszcie pęknąć, podłamać się, czy wręcz zwyczajnie wypalić w pracy. Zmiana została podkreślona ostentacyjnie, chyba ciut za bardzo, dlatego też przez pewien czas czytelnik może czuć się oszołomiony. Szybko jednak wir niesamowitych wydarzeń nakazuje skoncentrować się na fabule. A ta jest oryginalna i przewrotna.
Oto bowiem nasz bohater pierwszego dnia roku szkolnego rozjeżdża swojego kota Tibblesa. Tak, Tibblesa! Ale o tym za moment…
Kot powraca. Żywy. W formie prezentu od pewnego koreańskiego demona, który ukazuje się Rookowi pod postacią kobiety o lisim pysku. Niedowierzając, nauczyciel znów wszedł w posiadanie pupila, ten jednak nie do końca okazuje się być normalnym futerkowym stworzeniem.
Tymczasem jedna z uczennic Rooka popełnia samobójstwo kładąc się pod koła kosiarki. Inna wiesza się na sali gimnastycznej. Coraz więcej uczniów w klasie Rooka zaczyna zastanawiać się nad sensem swego życia. A raczej bezsensem. Tylko jedna osoba zdaje się wiedzieć „o co w tym wszystkim chodzi” – nowy uczeń Rooka, Koreańczyk Kim Dong Wook.
Rook orientuje się, że coś dziwnego dzieje się z rzeczywistością i z… czasem. A ten raz cofa się, raz przyśpiesza, znowu cofa, przyśpiesza… Popadamy w obłęd, a kiedy nasz bohater w pewnym momencie staje się osiemdziesięcioletnim staruszkiem, można doznać wstrząsu. Pozytywnego, jak najbardziej.
Zakręcona fabuła plus dobre dialogi (choć niepozbawione trochę drażniących kolokwializmów) świadczą o dobrej formie pisarza. Obawiałem się, że „Złodziej dusz” mnie nie zaskoczy, być może dlatego, że poprzednia książka Mastertona: „Duch ognia”, na którą czekałem z nadzieją, że okaże się nawiązaniem do najlepszych powieści pokroju „Wyklętego” i „Podpalaczy ludzi”, ostatecznie nie spełniła moich oczekiwań.
„Złodziej dusz” jak najbardziej je spełnił pomimo, iż sama postać bohatera uległa gwałtownej metamorfozie. Niemniej stare, dobre pióro Mastertona jest w tej książce wyraźne, klimat odpowiedni, a i zakończenie niezłe, choć bardziej pasowałoby do krótszego opowiadania, niż pełnowymiarowej powieści. Nawiasem mówiąc, szkoda, że „Złodziej dusz” nie jest dłuższy, bo potencjał ma, a kilka fragmentów aż prosi się o to, by je rozbudować.
Wróćmy jeszcze na moment do wspomnianego kota Tibblesa. Otóż, dlaczego w pierwszych sześciu tomach Tibbles to kotka, a w siódmej nagle staje się kotem… nie wiem. Z pewnością nie jest to wina tłumacza, gdyż w pewnym momencie bohater podkreśla, że posiada kota, nie kotkę. Czyżby Masterton zapomniał, że Tibbles… nie ma jaj? Zdarzało się już wcześniej pisarzowi mylić pewne fakty, jak choćby wprowadzać do powieści bohaterów, którzy we wcześniejszych częściach cyklu stracili życie (tak było w przypadku Amelii Crusoe w serii „Manitou”), ale zmiana płci kota, który w sześciu książkach non stop jawi nam się jako futrzasta dama??? Cóż, jeśli w kolejnej części „Rooka” Tibbles powróci, to mam nadzieję, że nie jako obojnak!
Autor recenzji: Robert Cichowlas
Wydawnictwo: Albatros
Rok wydania: 2011
Liczba stron: 272
Format: 12,5 x 19,5
Ocena recenzenta: 7/10